TUỒNG ĐỜI 7

ĐỊNH  NGHĨA  VÀ  SUY DIỄN

Thầy đồ Toản ngồi trên phản gõ

Hỏi học trò về nghĩa “ thanh liêm “

Trò Bắc giải thích rất êm :

-   “ Thanh niêm là chốt tre nêm thật già

Dùng chốt chặt rương vàng hòm bạc

Chẳng cách nào vững chắc tốt hơn “

Thầy Toản sửng sốt khẩn trương

Trò nào ý kiến khác hơn bạn mình

Thật lý thú thông minh mau mắn

Lời trò Trung  xoáy quặn thót tim

- “  Những người bản chất thanh liêm

Nhân từ sắc sảo trang nghiêm khác người

Chính vì thế nghĩa thời  dứt điểm

Thanh liêm thành thánh liếm không sai

Liếm căng bụng vẫn chẳng hoài

Ai ai cũng phải phục tài khiếp thay

Đã là thánh mấy ai sánh kịp

Đây cũng là dịp tốt chứ sao “

                     -  “  Trò Nam ý kiến thế nào ? “

                     -  “   Dạ thưa … nếu phải đào sâu lắm phiền

Việc cải cách vô tiền khoáng hậu

Chữ nghĩa kia hùng hậu làm sao

Ngư cầm, gia súc tựa nhau :

Cá tôm nuôi ở trong ao vườn nhà

Nên mạnh dạn chẳng cần chiêm nghiệm

Thanh liêm thành thạnh liệm mới oai ”

-  “  Ối trời ! … Ối đất có hay

Thạnh suy,  thạnh trị xưa nay vẫn thường

Còn thạnh liệm phương nào mò đến ?

Chữ thánh hiền gặp chuyện rối ren ”

                       -  “ Vì rằng liếm lắm cho nên

                        Mắc thương thực chẳng kịp rên chết liền

Chôn liệm gấp chớ quên chậm trễ

Vốn dịch kia nguy hiểm vô cùng ”

Thầy đồ bối rối hãi hùng

Uổng bao tâm huyết gắng công trồng người

Bỗng thầy Toản hươ tay đắc chí

Lũ học trò chí lý lắm thay ! …

Sân Trình  cửa Khổng xưa nay

Sạch trong liêm khiết nghĩa này cậy trông

Chỉ tiếc bỡi vốn không thấu đáo

                       Trách mình sao lạc hậu tầm thường

Hậu sinh khả úy khiêm nhường

Tương lai lương đống cột rường quốc gia

                                              TÚ GÂN